Swiat, wiedza o społeczeństwie repetytorium
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Świat, Europa, Polska
Stosunki międzynarodowe w wymiarze globalnym
Systemy współpracy i bezpieczeństwa.
Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ)
ONZ jako organizacja międzynarodowa o charakterze uniwersalnym (powszechnym) utworzona została na podstawie Karty Naro-
dów Zjednoczonych w 1945 r.
celem tej organizacji jest zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, rozwój współpracy między narodami, popiera-
nie przestrzegania praw człowieka
ONZ została powołana na konferencji założycielskiej w San Francisco, w której uczestniczyło 50 państw z całego świata
na konferencji podpisano Kartę NZ, zawierającą regulacje prawne ONZ. Postanowienia Karty ratyfikowało wówczas pięciu stałych
członków Rady Bezpieczeństwa – Chiny, Francja, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, ZSRR – oraz większość pozostałych państw
członkowskich
powołanie ONZ oznaczało równocześnie zakończenie działalności innej międzynarodowej organizacji – powstałej po I wojnie świa-
towej Ligi Narodów
siedziba ONZ mieści się w Nowym Jorku, część wyspecjalizowanych instytucji funkcjonuje w innych miastach – Genewie, Hadze,
Wiedniu
główne zadania ONZ:
utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa
rozwijanie stosunków międzynarodowych na zasadach samostanowienia i równouprawnienia
organizowanie współpracy międzynarodowej w rozwiązywaniu problemów gospodarczych, społecznych, kulturalnych, humani-
tarnych, a także dotyczących przestrzegania praw człowieka
członkostwo w ONZ
przyjęcie
w poczet członków organizacji następuje na podstawie uchwały Zgromadzenia Ogólnego, podjętej na wniosek Rady Bez-
pieczeństwa
wykluczenie
spośród państw członkowskich może nastąpić decyzją Zgromadzenia Ogólnego, na wniosek Rady Bezpieczeństwa, w
wyniku uporczywego łamania zasad Karty Narodów Zjednoczonych
dotychczas procedura ta nie została zastosowana do żadnego z państw
istnieje także możliwość
zawieszenia w prawach
członka, taką decyzję może podjąć Zgromadzenie Ogólne na wniosek Rady
Bezpieczeństwa, wówczas wymagana jest większość 2/3 głosów
za
członków pierwotnych
uznano 51 państw, które uczestniczyły w konferencji założycielskiej ONZ w San Francisco (Polska,
która nie uczestniczyła z powodu sytuacji politycznej, w jakiej znalazł się rząd, także jest uznana za członka założyciela)
obecni członkowie
w 2004 r. ONZ liczyła 191 członków
do organizacji nie należą m.in.: Watykan (status obserwatora), Palestyna (status obserwatora), Tajwan, Sahara Zachodnia
Organy główne ONZ
Rada Bezpieczeństwa
Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości
Sekretariat
Sekretarz Generalny
Rada Gospodarcza i Społeczna
Rada Powiernicza
(po 1994 zawiesiła działalność)
Międzynarodowa
Agencja
Energii
Atomowej
ważniejsze wyspecjalizowane organizacje ONZ:
•
Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP/ILO)
•
Organizacja NZ ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO)
•
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
•
Organizacja ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO)
•
Światowa Organizacja Handlu (WTO)
•
Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (IBRD)
•
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW/IMF)
•
Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom (UNICEF)
Zgromadzenie Ogólne
składa się z przedstawicieli wszystkich państw członkowskich, które posiadają po jednym głosie w Zgromadzeniu
zbiera się co roku na sesjach zwyczajnych, a w razie konieczności na sesjach nadzwyczajnych i specjalnych
uchwały Zgromadzenia mają w zasadzie charakter zaleceń, są podejmowane zwykłą większością głosów, a w sprawach ważnych
większością 2/3
Strona
1
z
38
Świat, Europa, Polska
Rada Bezpieczeństwa
na Radzie głównie spoczywa odpowiedzialność za utrzymanie pokoju na świecie
Rada
•
podejmuje działania mające na celu doprowadzenie do pokojowego rozstrzygnięcia sporów i konfliktów
•
może prowadzić akcje, również zbrojne, w celu zapobieżenia naruszeniu pokoju bądź w celu przywrócenia pokoju
Rada składa się z 15 członków:
•
5 członków stałych: Chin, Federacji Rosyjskiej, Francji, Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii
•
10 członków niestałych wybranych przez Zgromadzenie Ogólne na 2-letnią kadencję (co roku wybierana i wymieniana jest
połowa składu)
Uchwały Rady i sposób głosowania
Uchwały Rady mają moc wiążącą
Rada może też podejmować uchwały w formie zaleceń
Uchwały podejmowane są w sprawach merytorycznych większością 9 głosów, w tym wymagana jest zgoda wszystkich członków
stałych
oznacza to, że uchwała nie może zostać podjęta bez zgody wielkich mocarstw
zasada ta wielokrotnie blokowała już działania ONZ
w sprawach proceduralnych decyzje w Radzie Bezpieczeństwa zapadają większością (9) głosów
w historii Rady Bezpieczeństwa najczęściej weto zgłaszały ZSRR (116), Stany Zjednoczone (42), Wielka Brytania (23)
ten sposób podejmowania decyzji jest, m.in. po kryzysie irackim w 2003 r., przedmiotem ostrej krytyki, która doprowadziła do
powstania projektów reform tego organu („Projektowane reformy ONZ)
Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości
jest głównym
organem sądowniczym ONZ
, siedziba Trybunału mieści się w Hadze
został utworzony w 1945 r. na podstawie Karty NZ
Trybunał rozstrzyga spory między państwami, które wyrażą zgodę na jego jurysdykcję, wydaje opinie w kwestiach prawnych na
wniosek organów ONZ i innych upoważnionych organizacji
wyroki Trybunału są prawnie wiążące dla obu stron
składa się z 15 sędziów, wybieranych przez Zgromadzenie Ogólne i Radę Bezpieczeństwa na 9 lat
wyroki Trybunału są podejmowane większością głosów
Polska zadeklarowała przyjęcie obowiązkowej jurysdykcji Trybunału w 1990 r.
Rada Gospodarcza i Społeczna
obecnie składa się z 54 członków wybranych przez Zgromadzenie Ogólne na 3 lata
zajmuje się sprawami gospodarczymi, społecznymi, prawami człowieka, podejmuje badania, organizuje konferencje, opracowuje
projekty konwencji, ustala wytyczne dla działań swych organów pomocniczych, nadzoruje ich działalność, koordynuje działania
organizacji wyspecjalizowanych NZ
uchwały w Radzie zapadają zwykłą większością głosów
Sekretariat – sekretarz generalny
jest
organem administrującym i koordynującym prace ONZ
pod przewodnictwem
sekretarza generalnego
powoływa-
nego przez Zgromadzenie Ogólne na zalecenie Rady Bezpieczeństwa
obecnie sekretarzem generalnym (od 1997 r., II kadencja skończyła się 31 grudnia 2006 r.)
Kofi Annan
(Ghana)
Rada Powiernicza
składa się z pięciu członków, są to wszyscy stali członkowie Rady Bezpieczeństwa
do zadań Rady należy nadzór nad administracją na terytoriach powierniczych sprawowaną przez poszczególne państwa
po 1994 r., kiedy na obszarze ostatniego terytorium powierniczego powstało niepodległe państwo, zawiesiła działalność
Ważniejsze wyspecjalizowane organizacje ONZ
Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP/ILO)
w ramach ONZ od 1946 r., siedziba mieści się w Genewie
MOP zajmuje się problemami zatrudnienia, a głównym celem jej działania jest dążenie do poprawy warunków pracy i zabezpieczeń
społecznych dla pracowników, tworzenie nowych miejsc pracy
Organizacja NZ ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO)
założona w 1946 r., siedziba mieści się w Paryżu
celem działania organizacji jest współpraca w dziedzinie oświaty, nauki i kultury, zrzesza 188 członków (w tym Polskę)
w większości państw członkowskich istnieją narodowe komitety ds. UNESCO
realizowane programy mają na celu popieranie rozwoju szkolnictwa w krajach rozwijających się, zwalczanie analfabetyzmu, upo-
wszechnienie nauki, ochrona dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, upowszechnienie kultury, popieranie swobodnego przepływy
informacji
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
założona w 1948 r., z siedzibą w Genewie
WHO koordynuje działania na rzecz rozwoju metod leczenia i postępu profilaktyki, wspiera badania naukowe w tym zakresie, zwal-
cza choroby zakaźne i przeciwdziała ich rozprzestrzenianiu się
Strona
2
z
38
Świat, Europa, Polska
Polska jest członkiem tej organizacji
Organizacja ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO)
powstała w 1945 r., z siedzibą w Rzymie
działa na rzecz rozwoju i modernizacji produkcji żywnościowej, zwalczania głodu, rozwoju rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa, fi-
nansuje badania służące tym celom
Światowa Organizacja Handlu (WTO)
działa od 1995 r., siedziba mieści się w Genewie
wspiera wymianę handlową między państwami
Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (IBRD), Bank Światowy
założony w 1944 r. z siedzibą w Waszyngtonie, zaczął działać w 1946 r.
w pierwszym okresie działalności celem IBRD była pomoc ekonomiczna państwom członkowskim zniszczonym podczas II wojny
światowej, głównym instrumentem działania były długoterminowe pożyczki
obecnie bank wspiera rozwój gospodarczego państw członkowskich przez odpowiednią politykę inwestycyjną, dążą do ograniczenia
bezrobocia i poprawy ochrony zdrowia
Polska jest ponownie jego członkiem od 1986 r. (w 1950 r. wystąpiła)
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW/IMF)
założony w 1944 r., z siedzibą w Waszyngtonie, rozpoczął działalność w 1947 r.
fundusz koordynuje politykę finansową, prowadzi działania mające na celu stabilizację walut państw członkowskich i rozwijanie
wzajemnej wymiany
MFW udziela pomocy finansowej państwom poprzez przyznawanie kredytów, opracowuje programy stabilizacyjne, których realiza-
cja jest koniecznym warunkiem przyznania kredytu
Polska jest ponownie jego członkiem od 1986 r.
Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom (UNICEF)
siedziba mieści się w Nowym Jorku
UNICEF działa na rzecz polepszania warunków życia dzieci, zwłaszcza w krajach ekonomicznie słabo rozwiniętych
prowadzi działalność w zakresie ochrony zdrowia, poprawy stanu wyżywienia i walki z głodem, udziela pomocy medycznej i socjal-
nej, podejmuje także akcje doraźne w wypadku klęsk żywiołowych
misje pokojowe ONZ
ONZ prowadzi misje pokojowe, ich celem jest utrzymanie pokoju, stabilizacji politycznej ora pomoc ludności w rejonach konfliktów
ONZ opiera swoje misje na środkach, którymi dysponują państwa członkowskie, ponieważ organizacja nie ma własnych oddziałów
wojskowych
do zadań
wykonywanych przez misje pokojowe należą:
•
udzielanie pomocy ofiarom konfliktu,
•
uczestniczenie w procesie budowania porozumienia między stronami konfliktu,
•
rozbrajanie i demobilizacja,
•
szkolenie i nadzorowanie krajowych sił policyjnych,
•
organizowanie demokratycznych wyborów,
•
nadzorowanie przestrzegania praw człowieka,
•
pomoc w odbudowie terenów zniszczonych wojną, w tym oczyszczanie pól minowych
prowadzone misje pokojowe przez ONZ dzielimy na dwie kategorie:
1.
wojskowe misje obserwacyjne
– w ich skład wchodzą nieuzbrojeni oficerowie, misje te zajmują się monitorowaniem
zawieszenia broni i odwrotu wojsk, prowadzą patrole granic i stref j zdemilitaryzowanych
2.
siły pokojowe
są tworzone z narodowych kontyngentów wojskowych, ich zadania są podobne do tych pełnionych przez
wojskowe misje obserwacyjne, często uczestniczą w tworzeniu strefy oddzielającej strony konfliktu; oddziały wojskowe bio-
rące udział w siłach pokojowych noszą własne narodowe umundurowanie (mundury swojego kraju) i ONZ-owskie emble-
maty w kolorze niebieskim (także hełmy, berety)
wybrane najważniejsze misje pokojowe ONZ
od 1948 r. przeprowadzono 55 misji pokojowych, obecnie działa 13 misji w Afryce, Azji, na Bliskim Wschodzie oraz w Europie
pierwsza misja pokojowa została powołana decyzją Rady Bezpieczeństwa w 1948 r., była to Misja ONZ ds. Nadzorowania Rozejmu
arabsko-izraelskiego
•
1950–1953 – Korea – w celu utrzymania podziału Półwyspu Koreańskiego i zahamowania ekspansji komunizmu;
•
1960–1964 – Kongo (dziś Zair) – interwencja ONZ doprowadziła do utrzymania niepodległości kraju i zapobiegła jego podzia-
łowi;
•
od 1967 – Bliski Wschód, stała obecność kontyngentu ONZ w tym regionie, m.in. na Wzgórzach Golan i w Strefie Gazy, w celu
obserwacji konfliktu palestyńsko-izraelskiego;
•
1990–1991 – Zatoka Perska – mandat ONZ dla sił brytyjsko-amerykańskich, które wyzwoliły Kuwejt, po zajęciu państwa przez
siły irackie (operacja Pustynna Burza);
•
1992–1994 – Somalia – zakończona porażką operacja Nadzieja, miała ona doprowadzić do rozbrojenia walczących stron i za-
bezpieczyć dostawy z pomocą humanitarną;
•
199–1993 – Kambodża – największa operacja pokojowa ONZ, zakończona demokratyzacją kraju;
•
1992–1993 – była Jugosławia – siły ONZ UNPROFOR miały doprowadzić do zawarcia pokoju na obszarze dawnej Jugosławii,
poniosły jednak fiasko i zostały zastąpione przez siły NATO – IFOR
Strona
3
z
38
Świat, Europa, Polska
obecnie trwające misje ONZ
rejon
rok rozpo-
częcia
nazwa misji
cel i strony konfliktu
1964
Siły Pokojowe ONZ
na
Cyprze
(UNFI-
CYP)
przestrzeganie zawieszenia broni, utrzymanie strefy bufo-
rowej między stronami konfliktu
cypryjskimi Grekami
i cypryjskimi Turkami
Europa
1993
Misja Obserwacyjna
ONZ w
Gruzji
(UNOMIG)
nadzorowanie zawieszenia broni pomiędzy
Gruzją i
siłami abchaskimi
, W 1996 r. zostało powołane Biuro
NZ dla ochrony i promocji praw człowieka w Abchazji
1999
Misja Tymczasowej
Administracji ONZ w
Kosowie
(UNMIK)
przerwanie trwającego konfliktu w tej prowincji Nowej
Jugosławii, ustanowienie trwałej autonomii i samorząd-
ności Kosowa
1991
Misja NZ na rzecz
Referendum w
Sa-
harze Zachodniej
monitorowanie przestrzegania zawieszenia broni i prze-
prowadzenie referendum dotyczącego przyszłości tego
obszaru spornego między
Marokiem a Mauretanią
1999
Misja ONZ w
Sierra
Leone
powołanie rządu zgody narodowej i zakończenie wojny
domowej między juntą wojskową a wybranym w wolnych
wyborach rządem i prezydentem
Misja Obserwacyjna
ONZ w
Demokra-
tycznej Republice
Konga
Afryka
przestrzeganie porozumienia pomiędzy Demokratyczną
Republiką Konga i pięcioma państwami regionu
1999
2000
Misja ONZ
w Etio-
pii i Erytrei
przestrzeganie porozumienia o wycofywaniu sit etiop-
skich pomiędzy
Etiopią i Erytreją
2003
Misja ONZ w
Libe-
rii
nadzorowanie przestrzegania porozumienia kończącego
wojnę domową
1949
Grupa Obserwatorów
wojskowych ONZ w
Indiach i Pakista-
nie
nadzorowanie linii zawieszenia broni w sporze o Kaszmir
pomiędzy
Indiami i Pakistanem
Azja
2002
Misja Wsparcia ONZ
dla
Timoru
Wschodniego
pomoc dla nowej administracji w celu uzyskania stabilno-
ści politycznej w Timorze Wschodnim
1948
Organizacja NZ ds.
Nadzorowania Ro-
zejmu (arabsko-
izraelskiego)
nadzór nad wypełnieniem porozumień rozejmowych
pomiędzy
Izraelem a państwami arabskimi
w tym
regionie – Egiptem, Jordanią, Libanem i Syrią
1973
Siły NZ ds. Nadzoru
Rozdzielenia Wojsk
na
Wzgórzach
Golan
utrzymanie zawieszenia broni pomiędzy
Izraelem a
Syrią
Bliski
Wschód
Tymczasowe Siły
Zbrojne ONZ w
Li-
banie
1978
nadzorowanie wycofania sił zbrojnych Izraela z Libanu
wybrane działania ONZ związane z walką z międzynarodowym terroryzmem
walka z międzynarodowym terroryzmem należy do statutowych działań ONZ
w ostatnich latach, a zwłaszcza po 11 września 2001 r., działania skierowane na zwalczanie, zapobiega i przeciwdziałanie atakom
terrorystycznym znalazły się w centrum uwagi tej organizacji
już w 1999 r., uznając wzrost globalnego zagrożenia terroryzmem, Zgromadzenie Ogólne powołało Sekcję Zapobiegania Terrory-
zmowi
wchodzi ona w skład Biura ds. Środków Odurzających i Przestępczości
sekcja ta analizuje informacje dotyczące światowego terroryzmu i pomaga zapobiegać aktom terroru, udziela porad innym organom
ONZ i rządom państw zainteresowanych współpracą
Sekretarz generalny NZ po 11 września potępił wszelkie akty terroru i zapowiedział, że ONZ będzie zwalczać terroryzm wszystkimi
możliwymi środkami
miesiąc później została powoła Grupa robocza ds. wypracowania polityki NZ wobec międzynarodowego terroryzmu
ataki terrorystyczne z 11 września zostały uznane za napaść zbrojną
Rezolucje ONZ dotyczące walki z terroryzmem
definicja terroryzmu przyjęta przez ONZ
terroryzm to bezprawne użycie lub zagrożenie użycia siły bądź przemocy przeciwko jednostce lub własności w zamiarze wymuszenia
albo zastraszenia rządów lub społeczeństw dla osiągnięcia celów politycznych, religijnych czy ideologicznych
Rezolucja 1368 (2001) potępiająca ataki terrorystyczne z 11 września 2001 r.
w Nowym Jorku, Waszyngtonie i Pensyl-
wanii w Stanach Zjednoczonych jako czyny stanowiące groźbę dla pokoju i bezpieczeństwa na świecie
Strona
4
z
38
Świat, Europa, Polska
wezwała wszystkie państwa m.in. do współpracy w ściganiu winnych
wyraziła gotowość do wszelkich działań w celu zwalczania terroryzmu
Rezolucja 1373 (2001)
zobowiązywała państwa
do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej osób i organizacji finan-
sujących terroryzm
, zamrożenia kont bankowych osób, organizacji podejrzanych o współdziałanie z organizacjami terrorystycz-
nymi, dzielenia się informacjami dotyczącymi działalności terrorystycznej z innymi państwami
na jej mocy został powołany
Komitet Antyterrorystyczny
, w którego skład wchodzi 15 przedstawicieli Rady Bezpieczeństwa
Komitet udziela pomocy państwom w przeprowadzeniu zmian legislacyjnych, tak aby mogły być realizowane cele wyznaczone przez
rezolucję 1373
Komitet na podstawie składanych raportów analizuje dostosowanie krajowego prawa do wymogów stawianych przez tę rezolucję
Rezolucja 1455 (2003)
dotyczy
wzmocnienia sankcji wobec talibów
1
i
Al-Kaidy
2
państwa członkowskie ONZ zostały zobowiązane do przedstawienia raportów dotyczących m.in. wykonywania sankcji, prowadzenia
dochodzeń związanych z działalnością terrorystyczną
współpraca ONZ z innymi organizacjami
ONZ współpracuje z innymi międzynarodowymi organizacjami na terenach, gdzie działają misje pokojowe
koordynuje działania w celu utrzymania pokoju m.in. z Organizacją Państw Amerykańskich, Organizacją Jedności Afrykańskiej,
OBWE, NATO
połączenie operacji pokojowych ONZ z innymi siłami międzynarodowymi miało miejsce np. w Somalii – ze Zjednoczonymi Siłami
(UNITAF), w Bośni i Hercegowinie – z siłami FOR i SFOR
współpraca ONZ z Unią Europejską
obie organizacje koordynują swoje działania i prowadzą współpracę głównie w takich dziedzinach, jak: rozwój społeczno-
gospodarczy, prawa człowieka, operacje pokojowe, pomoc humanitarna, ochrona środowiska, rozwój globalny, cywilizacji i kultury
w 1974 r. Wspólnocie Europejskiej przyznano stałego obserwatora w ONZ
wszystkie państwa należące do UE są członkami ONZ
Wspólnoty Europejskie uczestniczą w dużym stopniu w finansowaniu niektórych programów, agend, wyspecjalizowanych funduszy
ONZ
projektowanie reformy ONZ
obecny sposób funkcjonowania ONZ budzi wiele zastrzeżeń i jest przedmiotem krytyki
wskazuje się przede wszystkim na konieczność usprawnienia działań Zgromadzenia Ogólnego, wprowadzenia zmian w składzie i
rozłożenia głosów w Radzie Bezpieczeństwa, a także dokonania zmiany zasad podejmowania decyzji o interwencji militarnej
1.
w 1997 r.
sekretarz generalny Kofi Annan
przedstawił program reform ONZ na lata 1997–2001, a w kolejnych raportach
zaproponował plan dalszych zmian, wskazał on na konieczność reform instytucjonalnych i zmian w zarządzaniu organizacją
proponowane reformy:
•
zmiany
w składzie i uprawnieniach Rady Bezpieczeństwa
: obecny skład Rady jest niereprezentatywny w stosunku do
aktualnej sytuacji polityczno-ekonomicznej na świecie, nie uwzględnia mocarstwowej pozycji Japonii i Niemiec, a także zmian
na kontynencie afrykańskim – państwa afrykańskie powinny mieć swojego stałego przedstawiciela w Radzie, zmiana
proce-
dur i metod prac Rady
, by zwiększyć możliwości uczestniczenia w pracach Rady innych członków NZ;
•
usprawnienie działań
Zgromadzenia Ogólnego
poprzez lepsze rozplanowanie pracy i koordynację działań z organami po-
mocniczymi; zmiana sposobu organizacji Komisji Praw Człowieka;
•
rewizja dotychczasowych działań ONZ
i wyznaczenie nowych priorytetów, np. zwiększenie działań w zakresie ochrony
praw człowieka;
•
zmiany w zarządzaniu, m.in. reorganizacja Ośrodków Informacji ONZ, redukcja kosztów administracyjnych i bardziej efektyw-
ne wykorzystanie środków finansowych
2.
projekt
zgłoszony przez Niemcy, Japonię, Brazylię, Indie (
grupa G-4
)
•
powiększenie Rady Bezpieczeństwa do 25 członków, w jej składzie 11 stałych człon (obecnie 5) i 14 niestałych członków (obecnie
10), nowi stali członkowie RB bez prawa weta, proponowani nowi stali członkowie: Niemcy, Japonia, Brazylia, Japonia i dwa
państwa afrykańskie (RPA, Nigeria lub Egipt), uzasadniając taki skład Rady, państwa te wskazują, że lepiej odzwierciedlałaby
ona obecną sytuację geopolityczną i zapewniałaby reprezentację państw afrykańskich, państwa te szukają poparcia dla swojego
planu reform państw Unii Afrykańskiej
3.
propozycja Unii Afrykańskiej
•
powiększenie Rady Bezpieczeństwa do 26 członków, w Radzie 11 stałych członków i 51 stałych członków, wśród stałych człon-
ków obecna jest reprezentacja państw afrykańskich (jedno państwo), stali członkowie posiadają prawo weta, także wśród człon-
ków niestałych; Rady są przedstawiciele państw afrykańskich (dwa państwa)
1
talibowie
– afgańskie skrajnie fundamentalistyczne ugrupowanie muzułmańskie, powstałe po upadku rządów komunistycznych
(1992) w wyniku rozłamu w opozycji muzułmańskiej; ugrupowanie, opierając się początkowo na studentach szkół muzułmańskich
(arabski
talib
‘student’, ‘uczeń’), ukształtowało się ostatecznie 1994 i wypowiedziało wojnę zwolennikom ówczesnego prezydenta B.
Rabbaniego.
2
Al-Kaida
– (arab. ‘zasada’) organizacja terrorystyczna o międzynarodowym zasięgu (terroryzm międzynarodowy) założona w
1988 przez Osamę ben Ladena. Jednym z jej przywódców był M. Atef, szef operacji militarnych. Najprawdopodobniej działa jako
sieć ugrupowań terrorystycznych na całym świecie.
Strona
5
z
38
[ Pobierz całość w formacie PDF ]