Systemy innowacyjne - system rynkowy, Studia materiały, systemy inno all
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Dr Arkadiusz KowalskiSystem rynkowySystemy innowacyjne w gospodarce światowejLiberalizmrozwiązań legislacyjno-ekonomicznych orazelastycznośćOdnosi się zarówno do procesu produkcji oraz tworzeniainnowacji, jak i rynku finansowego i rynku pracyNajbardziej aktywne branŜe:technologie kosmiczne, naukibiologiczne, przemysł farmaceutycznyDr Arkadiusz Kowalskiarkadiusz.kowalski@sgh.waw.plCharakterystyka modelu rynkowego NSI na przykładzie USA,Wielkiej Brytanii, Kanady i AustraliiKoncentracja działalności innowacyjnej w sektorzeprzedsiębiorstwZnaczącą rolę odgrywa system edukacyjny silniepowiązanyzpotrzebami rynku pracy, a szerzej sfery produkcji12Instytut Gospodarki ŚwiatowejSzkoła Główna Handlowa w WarszawieNSI na przykładzie USAGłówne cechy określające podstawę amerykańskiego systemuinnowacji (ASI) stanowią egzemplifikację rynkowego systemuinnowacji:Prywatnajest znaczna większość nowych technologiiKreowanie innowacji w wynikumotywacji zysku i siłrynkowychIstnieje wieleniezaleŜnych i rywalizujących ze sobątechnologiioraz wytwarzających je podmiotówMechanizm selekcji oferowanych rozwiązań technologicznych=>mechanizm rynkowy3Czy zdecentralizowany mechanizm alokacji środków naB+R jest efektywny?Centralna regulacja działania B+R prowadzidoduŜychkosztów, by osiągnąć zamierzoną (planowaną) technologię …Tymczasem działalność innowacyjna charakteryzuje się duŜymryzykiem i niepewnościąPodstawowe pytanie w warunkach niepewności dotyczy alokacjiśrodków na B+R i dziedzin, w jakich technologie powinny sięrozwijaćIstnieje wiele sposobów modernizacji technologii i wielealternatywnych sposobów ich zastosowaniaWystępuje sytuacja niepewności i niezgodności nawet wśródekspertówW takich okolicznościach trudno o osiągnięcie konsensusu iuzyskanie prawidłowej odpowiedzi dot. kierunku rozwojutechnologicznegoex-ante(co jest konieczne w mechanizmie4scentralizowanym)System innowacyjny wolnorynkowy proponuje wieleźródeł inicjatywnych i konkurencję wśród róŜnychpodmiotów zgłaszających nowe rozwiązaniatechnologiczneSzerokie moŜliwości generowania innowacjiDecyzja pozostawiona rynkowi, który działaex postW systemie amerykańskim, technologia i związane z niąproblemy stanowią:Częściowo własność prywatnąCzęściowo dobro publicznePojawiają się wątpliwości…Czy jest to system wydajny?Marnotrawstwo ludzkiej energii u przegranych w wynikukonkurencji?5Istota pracy nad konstrukcją instytucjonalną systemu polega narozwaŜnym wywaŜeniu wielkości technologii prywatnej ipublicznej, prze czym:wystarczająco prywatnej, by motywowała do zwiększaniazasobu innowacjidość publicznej, aby zapewniała jej dostępność.61Dr Arkadiusz KowalskiWiedza podstawowa (badania podstawowe)– pozwala nauogólnienie róŜnych zjawisk i mechanizmów działania, co opisujątechnologiczne paradygmatyWiedza (technika) stosowana– wiedza o specyficznychsposobach wykonania danych rzeczy i stworzenia produktu, któryzapewnia zaspokojenie konkretnych potrzeb uŜytkownikówW rynkowym systemie innowacji dla zapewnienia równowagi międzytymi aspektami (wiedzy) technologii stworzono obok ścieŜkikonkurencji wiele innych mechanizmów, przez które firmy korzystająz zasobu wiedzy technologicznej i kooperują z sektorem B+R=> uniwersytety, stowarzyszenia naukowo-badawcze finansowane ześrodków publicznych i prywatnychElementami wiąŜącymi wymienione aspekty, czynniki, strony sąprzepisy prawne, wzorce i normy zachowań i uznane wartości,tworzące systemy innowacji7Przykład jednej z najbardziej aktywnych branŜ w modelurynkowym systemów innowacyjnych - sektor kosmicznyDostęp do przestrzeni kosmicznej zapewniają jedynienajnowsze zdobycze nauki i technikiSektor kosmiczny to szereg powiązanych ze sobą podmiotów:firm, instytucji, ośrodków badawczych.W sektorze kosmicznym moŜemy zatem wyróŜnić podmioty,które:- wykorzystują innowacje (firmy, konsorcja, itp.),- prowadzą działalność B+R (jednostki naukowo-badawcze,uczelnie).8Potencjał rozwoju sektora kosmicznego w gospodarceświatowejRynek produktów i usług związanych z nawigacją satelitarnąrośnie w tempie 25% w skali rocznej.Przewiduje się, Ŝe do 2020 r. w uŜyciu będzie około 3 miliardyodbiorników nawigacji satelitarnej (liczba ta obejmuje telefonykomórkowe z aplikacjami nawigacyjnymi)Wg szacunków, rynek produktów i usług do 2025 r. osiągniewartość 400 mld EURO.Pomimo iŜ, sektor ma ogromne zdolności do samodzielnej kreacjiinnowacyjnych rozwiązań, nawet w systemie amerykańskim duŜeznaczenie ma tu pomoc państwaNational Aeronautics and Space Administration, NASA(AgencjaAeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej)- agencja rządu StanówZjednoczonych odpowiedzialna za narodowy program lotówkosmicznych, ustanowiona 29 lipca 1958 r. na mocyNationalAeronautics and Space Act.Oprócz programu lotów kosmicznych agencja jest równieŜodpowiedzialna za długofalowy (zarówno cywilny, jak i wojskowy)program badań przestrzeni kosmicznej.NASA od dawna stosuje politykę outsourcingu (zlecania).NASA od początku swojego istnienia jest blisko związana z firmami iprywatnymi podmiotami oferującymi usługi w zakresie szerokopojętej eksploracji i eksploatacji przestrzeni kosmicznej.109Firmy, które dzięki współpracy z NASA przy programachkosmicznych zbudowały swoją przewagę konkurencyjną, to np. Intel,Hewlett-PackardTe dwie firmy związane są z NASA od momentu jej powstania.Opracowywały na jej potrzeby innowacyjne rozwiązania, którepotem stopniowo wchodziły w portfolio ich komercyjnychproduktów.Przykład => Hewlett-Packard na potrzeby misji Apollo opracowałbardzo precyzyjny zegar atomowy.Obecnie tego typu urządzenia są powszechnie wykorzystywane dokontrolowania działania satelitów telekomunikacyjnych i satelitówsystemu GPS.=> są elementem skomplikowanych systemów na których są opartecałe gałęzie gospodarki.11122Dr Arkadiusz KowalskiTransfer technologii źródłem innowacji w sektorzekosmicznym i poza nim.Badaniom i przedsięwzięciom realizowanym w sektorzeprzestrzeni kosmicznej zawdzięczamy wiele innowacyjnychrozwiązań:róŜne systemy monitorujące stan organizmu (np. EKG)Ŝaroodporne płytki ceramiczne, teflonrzepy, materiał „polar”, materiały wytrzymujące najbardziejekstremalne warunkiŜelowe długopisycoraz bardziej wydajniejsze akumulatory i baterie słoneczne=> innowacje „pochodzące z kosmosu”=> mechanizm transferu technologii13Firmy mogły zaoferować wyŜej wymienione produkty poniewaŜwcześniej pracowały nad rozwiązaniami na potrzeby programówkosmicznych realizowanych przez agencje rządowe.Transfer technologii to nie tylko bardzo zaawansowane urządzenia.Historycznym przykładem jest tutaj amerykańska firma DigitalSpace,która stworzyła pierwsze symulatory lotów dla misji Apollo.=> Zdobyta przy okazji tego przedsięwzięcia wiedza pozwoliła później nastworzenie pierwszych prymitywnych gier komputerowych.zaawansowane aplikacje 3D => pierwsze z nich powstały nazamówienie NASA, w celu zmniejszenia kosztów treninguastronautów.zastosowania głosowe ostrzeŜeń w urządzeniach elektronicznych.=> NASA wiele czasu spędziła nad wyszukaniem najbardziej efektywnegorozwiązania, które mogłoby informować pilotów o awarii systemu.=> Zdecydowano się na komendy głosowe, które teraz są wpowszechnym uŜyciu nawet w komputerach osobistych.14Innowacja w sektorze kosmicznym źródłem innowacji winnych gałęziach gospodarkiInnowacyjne powstające w sektorze kosmicznym „promieniują”na inne sektory stymulując rozwój całej gospodarki.Firmy działające w róŜnych gałęziach gospodarki chętniekorzystają z rozwiązań pochodzących z sektora kosmicznego.Dzięki temu moŜe być on postrzegany jako katalizatortworzenia innowacyjnych rozwiązań i produktów w innychgałęziach gospodarki kraju.Sztandarowym przykładem jest wykorzystanie systemównawigacji satelitarnej przez firmy, które udostępniają pojazdysłuŜbowe a więc nie tylko jako to się sądzi, firmy spedycyjne.15Dzięki wykorzystaniu systemów nawigacji satelitarnejprzez firmy spedycyjne, moŜna:prowadzić monitoring pojazdów,zmniejszyć koszty eksploatacji pojazdów,przyspieszyć procesy logistyczne,dokonać analizy i zoptymalizować trasy przejazdu,zmniejszyć koszty pracy,dostarczać nowe usługi dot. śledzenia towaru,zapobiegać oszustwom.Przykład ten pokazuje jak urządzenia z sektora przestrzenikosmicznej zmieniają inne gałęzie gospodarki.GPS opracowany na potrzeby wojska został udostępnionydecyzją administracji amerykańskiej cywilom.Wyprodukowano zaawansowane urządzenia słuŜące doodbioru sygnału GPS, powstało szereg innowacyjnych aplikacji.16Innowacje w sektorze kosmiczny zmieniają takŜerolnictwo.Rolnictwo precyzyjne wykorzystuje urządzenia GPS dooptymalizacji m.in. procesu zasiewu pól.Dalsze zastosowania technik satelitarnych moŜemy znaleźć wurządzeniach słuŜących do pomiarów i odwzorowań terenu.Oczywisty jest takŜe wpływ urządzeń satelitarnych w takichgałęziach gospodarki jak przemysł wojskowy.W niedługim czasie techniki satelitarne upowszechnią się wmedycynie (telemedycyna) i ratownictwie:- operacje na odległość z wykorzystaniem przekazusatelitarnego (pierwszą taką operację wykonano w 1970 roku)- dostarczenie przez firmy urządzeń pozwalających na ciągłykontakt pacjenta z lekarzem i monitorowanie jego stanuzdrowia.17Fundament technik satelitarnych: satelityObecnie nad Ziemia krązy ponad 60 satelitów obserwacyjnychKraków183Dr Arkadiusz KowalskiPrzykład wykorzystania technik satelitarnych:obserwacje pokrycia terenuMonitorowanie upraw i prognozowanie zbiorówŻródło:GEOSSKraków19Kraków20Przykład wykorzystania technik satelitarnych:pomiary parametrów oceanuPrzykład wykorzystania technik satelitarnych:monitorowanie atmosferyMonitorowanie dryfu plam olejuZanieczyszczenia powietrza (mapa emisji gazów)Żródło:GEOSSKraków21KrakówŻródło:GEOSS22Przykład wykorzystania technik satelitarnych:zarządzanie kryzysoweNajwaŜniejsze obszary zastosowania technologii satelitarnejtransport drogowy, kolejowy, morski i lotniczy,usługi lokalizacyjne i połączenia alarmowe, poszukiwania iratownictwoochrona cywilna, zarządzanie kryzysowe i pomoc humanitarna,logistyka,transport towarów niebezpiecznych,transport zwierząt gospodarskich, rolnictwo, pomiar gruntów,śródlądowe drogi wodne,rybołówstwo,geodezja, kataster gruntów,energia, ropa naftowa i gaz,ochrona środowiska naturalnego, nauka, egzekwowanie prawa.Szybkie mapowanie (np. podczas powodzi)KrakówŻródło:GEOSS23244Dr Arkadiusz KowalskiObecnie skończyły się czasy, gdy na innowacje mogły sobiepozwolić jedynie bogate firmy dysponujące potęŜnymzapleczem naukowo-badawczym.Innowacyjne rozwiązania mogą być tworzone przez małe firmy,które korzystając z dostępnych na rynku produktów i usług, bezwielkich nakładów finansowych są w stanie stworzyćinnowacyjne rozwiązania oraz zaoferować nową wartośćkonsumentom (innowacja wartości).W.Ch.Kim, R. Mauborgne,Strategia błękitnego oceanu,Warszawa, Wydawnictwo MT BiznesSztandarowym przykładem są mapy satelitarne w InternecieCyfrowe mapy tworzone z wykorzystaniem zdjęć satelitarnych,opracowane na potrzeby nawigacji satelitarnej, Systemu InformacjiGeograficznej (GIS -Geographic Information System),kartografii,=> stworzenie nowej usługi, którą świadczą internetowe portalenawigacyjne (w Polsce są to np. zumi.pl i targeo.pl).Połączenie:- Internetu,- produktu jakim są zdjęcia satelitarne- trendu Web2.0 (podstawową rolę odgrywa treść generowanaprzez uŜytkowników danego serwisu).Internetowe portale nawigacyjne są wykorzystywane przezprzedsiębiorców jako wizytówka oraz przez uŜytkowników jakowygodne wyszukiwarki usług i podmiotów gospodarczych.25Nawigacja satelitarna i satelitarne zdjęcia terenu są chętniewykorzystywane przez Internautów.26Typologia powiązań nauki z biznesem w USA(wg. Okoń-Hodrodyńskiej)I. Ogóle formy zabezpieczenia badań1. Instytucjonalne formy wsparcia badań (poprzez dary)dary pienięŜnedary w postaci sprzęturóŜnego rodzaju współudział w ułatwianiu badań (zakupy,wkłady itd.)2. Dotacje, fundusze jako odpisy transferowane zprzedsiębiorstwzasilania badań (działania pomocowe)27dotacje zarządów firm28II. Kooperacyjne formy zabezpieczenia badań1. Instytucjonalne porozumienia, umowy, kontrakty badawczetransfer wyposaŜenia, poŜyczkigranty i stypendia dla kadry naukowejbadania kooperacyjne fundowane przez rząd2. Poparcie aranŜowane przez zainteresowane grupyspecjalne celowe programy towarzyszące danemu przemysłowikonsorcja badawcze3. Instytucjonalne środki ułatwienia badańkooperacyjne centra badawczeinstytuty oparte na bazie uniwersyteckiej realizujące usługi dlapotrzeb przemysłuwspółpraca w zakresie zakupu lub wykorzystania wyposaŜenia(praca na wspólnej aparaturze)4. Nieformalna kooperacja i interakcje, np. współautorstwo,29dzielenie sprzętuIII. Transfer wiedzy1. Interakcje personeluwymiana personelu2. Mechanizmy dla personalnych interakcji: seminaria, ciaładoradcze, wykłady, wymiana publikacjistypendia doktorskie i profesorskieKonsulting3. Programy instytucjonalneinstytucjonalny konsultingogólno-przemysłowe stowarzyszania programowe305
[ Pobierz całość w formacie PDF ]