Systemy polityczne współczesnego świata - Antoszewski, politologia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
A N D R Z E J AntoszewskiRyszard HerbuSystemy polityczne współczesnego świataARCHECdAŃsk 2001KOREKTAAleksandra RynduchPROJEKT OKŁADKIDorota SokotowskaUKŁAD TYPOGRAFICZNY I SKŁADBold s c, Gdańsk, tel (0-58) 305-85-67DRUKWojskowa Drukarnia w Gdym, ul Św Piotra 12 tel (0-58)620-15-55 fax (0-58) 661-55-63WYDAWCA ^Arche, Gdańsk 2001 «•tel (0-58) 551-22-08, fax (0-58) 550-44-36ISBN 83-88445-31-6|. ,46Biblioteka WDiNP UW1098035532Spis treścio Od autorów...................................................................................................................................Rozdział I. Demokracja i autorytaryzm we współczesnym świecie............................................111. W poszukiwaniu typologii systemów politycznych......................................................................112. Demokracje skonsolidowane......................................................................................................233. Demokracje nieskonsolidowane.................................................................................................294. Pomiędzy demokracją i autorytaryzmem: „szara strefa" polityczna.............................................345. Autorytaryzm nieskonsolidowany..............................................................................................396. Autorytaryzm skonsolidowany...................................................................................................437. Demokracja i autorytaryzm - płaszczyzny analizy.......................................................................45Rozdział II. Pojęcie i funkcje partii politycznych..........................................................................501. Kategoria partii politycznej.........................................................................................................502. Funkcje partii politycznych..........................................................................................................59Rozdział III. Typy partii politycznych..........................................................................................871. Partie prosystemowe a partie antysystemowe.............................................................................872. Poziom instytucjonalizacji jako kryterium klasyfikacji partii politycznych.......................................933. Od partii kadrowej do partii wyborczej........................................................................................954. Antypartyjne sentymenty - antypartia.....................................................................................108Rozdział IV. System partyjny - problemy teoretyczne...............................................................1151. Pojęcie systemu partyjnego......................................................................................................1152. System partyjny jako wyznacznik statusu oraz relewancji partii politycznych............................1213. Relewancja partii politycznej....................................................................................................1224. Partie duże oraz partie małe.....................................................................................................1235. Partie inicjujące oraz dopełniające............................................................................................1296. Partie ulokowane w centrum systemu partyjnego....................................................................130Rozdział V. Systemy partyjne współczesnego świata................................................................1331. Systemy partyjne Afryki...........................................................................................................1332. Systemy partyjne Ameryki........................................................................................................1493. Systemy partyjne Australii i Oceanii..........................................................................................1654. Systemy partyjne Azji...............................................................................................................1665. Systemy partyjne Europy..........................................................................................................182Rozdział VI. Systemy wyborcze.................................................................................................2071. Wybory jako zjawisko polityczne..............................................................................................2072. Uniwersalne zasady systemu wyborczego................................................................................2133. Pozostałe elementy demokratycznych systemów wyborczych...................................................2204. Polityczne konsekwencje systemów wyborczych......................................................................229Rozdział VII. Władza ustawodawcza.........................................................................................2371. Funkcje parlamentu we współczesnym państwie.....................................................................2372. Struktura współczesnych parlamentów....................................................................................2493. Parlament wobec władzy wykonawczej...................................................................................258Rozdział VIII. Władza wykonawcza...........................................................................................2681. Głowa państwa........................................................................................................................2682. Rząd jako instytucja władzy wykonawczej................................................................................2833. Formowanie koalicji gabinetowych..........................................................................................290Rozdział IX. Stosunki między legislatywą a egzekutywą..........................................................3071. Pojęcie reżimu politycznego.....................................................................................................3072. Parlamentaryzm w demokracjach skonsolidowanych...............................................................3123. Prezydencjalizm i semiprezydencjalizm.....................................................................................3204. System rządów zgromadzenia..................................................................................................3305. Legislatywa i egzekutywa w demokracjach nieskonsolidowanych............................................3336. Legislatywa i egzekutywa w krajach autorytarnych..................................................................3397. Relacja między legislatywą a egzekutywą jako problem konstytucyjny i polityczny...................343Bibliografia................................................................................................................................347Spis tabelTABELA 1. Lista państw uznanych w 1998 r. przez Freedom Houseza gwarantujące wolność (liberalne demokracje)................................................................49TABELA 2. Rozmiar deformacji spowodowanej przez system większościbezwzględnej (na przykładzie wyborów we Francji w 1993 r.).........................................232TABELA 3. Rozmiar deformacji spowodowany przez system większościwzględnej (na przykładzie wyborów w Wielkiej Brytanii w 1992 r.).................................233TABELA 4. Rozmiar deformacji spowodowany przez umiarkowany systemproporcjonalny (na przykładzie wyborów w Hiszpanii w 2000 r.)......................................233TABELA 5. Rozmiar deformacji spowodowany przez system radykalnieproporcjonalny (na przykładzie wyborów w Danii w 1998 r.)...........................................234TABELA 6. Systemy wyborcze stosowane w wybranych demokracjachliberalnych.......................................................................................................................236TABELA 7. Cechy strukturalne wybranych parlamentów....................................................................266TABELA 8. Wybrane cechy obieralnych głów państwa......................................................................306Od autorówWykładając od lat problematykę systemów politycznych na studiach politologicz-nych, coraz silniej odczuwaliśmy brak podręcznika ukazującego różnorodność rozwiązań instytucjonalnych i praktyki politycznej we współczesnym świecie, obejmującym nie tylko rozwinięte demokracje, ale również kraje wkraczające na tę drogę z mniejszymi lub większymi sukcesami oraz -jakże jeszcze liczne, a niekiedy i okrutne - przypadki dyktatur. Znajomość współczesnych ustrojów ogranicza się najczęściej do wiedzy o krajach przodujących w rozwoju politycznym - głównie o Stanach Zjednoczonych i państwach Europy Zachodniej. To swoiste ameryko- i europocentrycz-ne podejście zdaje się dominować w polskim piśmiennictwie. W opracowaniach po-litologicznych pomija się natomiast instytucje i doświadczenia polityczne takich krajów, jak Japonia, Izrael, Australia, Nowa Zelandia, byłe kolonie brytyjskie w Oceanii, republiki basenu Morza Karaibskiego czy ustabilizowane demokracje afrykańskie. Z wyjątkiem państw Grupy Wyszehradzkiej, Rosji czy Ukrainy, niewiele pisze się też o przypadkach, które w niniejszej pracy nazywamy nieskonsolidowanymi demokracjami, a do których należą - prócz postkomunistycznej Europy - również kraje Ameryki Łaciński...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]