System organów bezpieczeństwa i porządku publicznego w Polsce, pedagogika, eseje naworski
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Anna Ptaszkiewicz, pedagogika, III rok, gr. DZadanie nr 3Temat: Korzystając z wykładu i podręczników, wymień system organów w zakresiebezpieczeństwa i porządku publicznego w Polsce i opisz krótko, czym zajmuje się każdyz nich.Organy bezpieczeństwa i porządku publicznego stanowią silnie rozbudowanysystem spełniający zadania z zakresu ochrony bezpieczeństwa państwa polskiego- zarównowewnętrznego jak i zewnętrznego- oraz czuwają nad zachowaniem i utrzymaniem porządkupublicznego. W państwach demokratycznych, między innymi w Polsce, zapewnienie szerokopojętego bezpieczeństwa jest wartością konstytucyjną, o czym mówi art. 5 Konstytucji RP.System organów bezpieczeństwa i porządku publicznego tworzą określone służby specjalne,formacje policyjne, formacje zabezpieczające, Służby Ochrony Władz, a także straże lokalnei sektorowe. W skład tego systemu wchodzą również organy parlamentarne właściwew sprawach bezpieczeństwa i porządku publicznego, konstytucyjne organy władzywykonawczej w zakresie bezpieczeństwa państwa oraz rządowe organy konsultacyjno-doradcze. Istotnym elementem sieci poszczególnych organów jest ich wyspecjalizowanie sięw zakresie kompetencji i działania, ale jednocześnie wzajemne powiązaniei zsynchronizowanie działań, co bezpośrednio ma wpływ na jakość i skuteczność dbaniao bezpieczeństwo i porządek publiczny państwa.Przydatne na potrzeby tej pracy, myślę, że będzie krótkie i treściwe zaprezentowanie definicjibezpieczeństwa i porządku publicznego. Pojęcia te często są zlewane ze sobą, ale porównującje można wychwycić różnice w ich aspekcie definicyjnym. Bezpieczeństwo publiczne uznajesię za stan w którym ogół społeczeństwa i jego interesy, jako też państwo wraz ze swymicelami, mają zapewnioną ochronę od szkód zagrażających im z jakiegokolwiek źródła.Z kolei porządkiem publicznym nazywamy zespół norm (nie tylko prawnych), którychprzestrzeganie warunkuje normalne współżycie jednostek ludzkich w organizacji państwowej.Jednymi z powołanych służb w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego sąsłużby specjalne,które generalnie rzecz biorąc prowadzą działania operacyjno-rozpoznawczeo charakterze niejawnym.Są one organami administracji rządowej.Domeną służbspecjalnych jest pozyskiwanie i ochrona informacji kluczowych dla zapewnieniawewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa. Wśród służb specjalnych znajdująsię:1. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW);2. Agencja Wywiadu;3. Centralne Biuro Antykorupcyjne (CBA);4. Służba Wywiadu Wojskowego;5. Służba Kontrwywiadu Wojskowego.Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznegojest instytucja powołanąna mocy ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego orazAgencji Wywiadu. Szefowie Agencji są organem właściwym do rozpoznawania,zapobiegania i zwalczania wszystkich zagrożeń bezpieczeństwa państwa. Zakres działańABW obejmuje:rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie zagrożeń godzących w bezpieczeństwowewnętrzne państwa oraz jego porządek konstytucyjny, a w szczególnościw suwerenność i międzynarodową pozycję, niepodległość i nienaruszalność jegoterytorium, a także obronność państwa;rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw oraz ściganie ich sprawcóww zakresie m.in.: szpiegostwa, terroryzmu, naruszenia tajemnicy państwowej,przestępstw godzących w podstawy ekonomiczne państwa, korupcji osób pełniącychfunkcje publiczne, produkcji i obrotu towarami, technologiami i usługami o znaczeniustrategicznym dla bezpieczeństwa państwa, nielegalnego wytwarzania, posiadaniai obrotu bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi, bronią masowej zagłady orazśrodkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, w obrocie międzynarodowym;realizowanie, w granicach swojej właściwości, zadań służby ochrony państwa orazwykonywanie funkcji krajowej władzy bezpieczeństwa w zakresie ochrony informacjiniejawnych w stosunkach międzynarodowych;uzyskiwanie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie Prezydentowi RP,Prezesowi Rady Ministrów oraz innym właściwym organom informacji mogących miećistotne znaczenie dla ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i jego porządkukonstytucyjnego.ABW kieruje Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (jednoosobowe kierownictwo)podlegający kontroli Sejmu, powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów.Agencja Wywiaduzostała powołana na mocy tej samej ustawy co ABW.Agencja Wywiadu jest służbą wywiadowczą, której zadanie polega na pozyskiwaniuinformacji jawnych i niejawnych (wywiad) w strefie pozawojskowej, zasadniczo pozagranicami Rzeczypospolitej Polskiej, które mogą mieć znaczenie dla bezpieczeństwai żywotnych interesów Rzeczypospolitej Polskiej. Do zadań Agencji Wywiadu należy:uzyskiwanie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organominformacji mogących mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa i międzynarodowejpozycji Rzeczypospolitej Polskiej oraz jej potencjału ekonomicznego i obronnego;rozpoznawanie i przeciwdziałanie zagrożeniom zewnętrznym godzącymwbezpieczeństwo, obronność, niepodległość i nienaruszalność terytorium RzeczypospolitejPolskiej;ochrona zagranicznych przedstawicielstw Rzeczypospolitej Polskiej i ichpracowników przed działaniami obcych służb specjalnych;zapewnienie ochrony kryptograficznej łączności z polskimi placówkamidyplomatycznymi i konsularnymi oraz poczty kurierskiej;rozpoznawanie międzynarodowego terroryzmu, ekstremizmu orazmiędzynarodowych grup przestępczości zorganizowanej;rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią, amunicją i materiałamiwybuchowymi, środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi oraz towarami,technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa;rozpoznawanie i analizowanie zagrożeń występujących w rejonach napięć,konfliktów międzynarodowych, mających wpływ na bezpieczeństwo państwa;prowadzenie wywiadu elektronicznego.Szef AW znajduje się na hierarchicznym szczycie organizacji .Powołuje i odwołuje go PrezesRady Ministrów.Centralne Biuro Antykorupcyjnejest służbą specjalnąpowołaną w celu zwalczania korupcji w życiu publicznym i gospodarczym, a także dozwalczania działalności godzącej w interesy ekonomiczne państwa. Działa na podstawieustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym. Zadania CBAwyrażają się w:rozpoznawaniu, zapobieganiu i wykrywaniu przestępstw (oraz ściganiu ichsprawców) przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorząduterytorialnego, wymiarowi sprawiedliwości, finansowaniu partii politycznych,obowiązkom podatkowym i rozliczeniom z tytułu dotacji i subwencji, zasadomrywalizacji sportowej;ujawnianiu i przeciwdziałaniu przypadkom nieprzestrzegania przepisów ustawyoograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcjepubliczne;dokumentowaniu podstaw i inicjowaniu realizacji przepisów ustawy o zwrociekorzyści uzyskanych niesłusznie kosztem Skarbu Państwa lub innych państwowych osóbprawnych;ujawnianiu przypadków nieprzestrzegania określonych przepisami prawa procedurpodejmowania i realizacji decyzji w przedmiocie: prywatyzacji i komercjalizacji,wsparcia finansowego, udzielania zamówień publicznych, rozporządzania mieniemjednostek lub przedsiębiorców oraz przyznawania koncesji, zezwoleń, zwolnieńpodmiotowych i przedmiotowych, ulg, preferencji, kontyngentów, plafonów, poręczeńi gwarancji kredytowych;kontroli prawidłowości i prawdziwości oświadczeń majątkowych lub oświadczeńo prowadzeniu działalności gospodarczej osób pełniących funkcje publiczne;prowadzeniu działalności analitycznej dotyczącej zjawisk występujących w obszarzewłaściwości CBA oraz przedstawianie w tym zakresie informacji Prezesowi RadyMinistrów, Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, Sejmowi oraz Senatowi.Na czele instytucji stoi Szef CBA powoływany na 4-letnią kadencję i odwoływany przezPrezesa Rady Ministrów. Organizację wewnętrzną określa statut CBA nadany w drodzezarządzenia przez Prezesa Rady Ministrów.Służba Kontrwywiadu Wojskowegojest służbą właściwąw sprawach ochrony przed zagrożeniami wewnętrznymi dla obronności RP, bezpieczeństwai zdolności bojowej Sił Zbrojnych państwa oraz jednostek MON. Służba pełni rolękontrwywiadowczą. Powołana jest na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2006 o SłużbieKontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego. Zadania SKW sąnastępujące:rozpoznawanie, zapobieganie oraz wykrywanie popełnianych przez żołnierzypełniących czynną służbę wojskową w tym również żołnierzy SKW i SWW orazpracowników SZ RP i innych jednostek organizacyjnych MON, przestępstw przeciwkopokojowi, ludzkości oraz przestępstw wojennych, bezpieczeństwu lub zdolności bojowejSZ RP, ujawnianiu informacji niejawnych, obrotowi z zagranicą towarami, technologiamii usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, przestępstwzwiązanych działalności terrorystyczną;współdziałanie z Żandarmerią Wojskową;uzyskiwanie, gromadzenie, analizowanie, przetwarzanie informacji mogących miećznaczenie dla obronności, bezpieczeństwa lub zdolności bojowej SZ RP;prowadzenie kontrwywiadu radioelektronicznego oraz przedsięwzięć z zakresuochrony kryptograficznej i kryptoanalizy;uczestniczenie w planowaniu i przeprowadzaniu kontroli realizacji umówmiędzynarodowych dotyczących rozbrojenia;ochrona bezpieczeństwa jednostek wojskowych oraz żołnierzy wykonujących zadaniasłużbowe poza granicami państwa;ochrona bezpieczeństwa badań naukowych i prac rozwojowych zleconych przez SZRP oraz produkcji i obrotu towarami, technologiami i usługami o przeznaczeniuwojskowym zamówionymi przez SZ RP.Szef Służby SKW jest centralnym organem administracji rządowej działającym przy pomocySKW. Szef SKW podlega Ministrowi Obrony Narodowej, a jego działalność podlega kontroliSejmu. Szefa SKW na wniosek Ministra Obrony Narodowej powołuje i odwołuje Premier.Służba Wywiadu Wojskowegojest służbą specjalną właściwąw sprawach ochrony przed zagrożeniami zewnętrznymi dla obronności państwa,bezpieczeństwa i zdolności bojowej Sił Zbrojnych RP oraz innych jednostek organizacyjnychpodległych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej. W zasadzie zadania SłużbyWywiadu Wojskowego są zbliżone do zadań Służby Kontrwywiadu Wojskowego z tym, żew przeciwieństwie do SKW zadania SWW dotyczą zadań związanych z zagrożeniamizewnętrznymi dla bezpieczeństwa Polski, a mianowicie:uzyskiwanie, gromadzenie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwymorganom informacji mogących mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa potencjałuobronnego Rzeczypospolitej Polskiej i bezpieczeństwa i zdolności bojowej SZ RP,warunków realizacji, przez SZ RP, zadań poza granicami państwa;rozpoznawanie i przeciwdziałanie militarnym zagrożeniom zewnętrznym godzącymw obronność RP oraz zagrożeniom międzynarodowym terroryzmem;rozpoznawanie i analizowanie zagrożeń występujących w rejonach napięć,konfliktów i kryzysów międzynarodowych, mających wpływ na obronność państwa orazzdolność bojową SZ RP, a także podejmowanie działań mających na celu eliminowanietych zagrożeń;prowadzenie wywiadu elektronicznego na rzecz SZ RP oraz przedsięwzięć z zakresukryptoanalizy i kryptografii;współdziałanie w organizowaniu polskich przedstawicielstw wojskowych za granicą;uczestniczenie w planowaniu i przeprowadzaniu kontroli realizacji umówmiędzynarodowych dotyczących rozbrojenia.Szefa Służby Wywiadu Wojskowego powołuje i odwołuje, na wniosek Ministra ObronyNarodowej, Prezes Rady Ministrów. Szef SWW podlega Ministrowi Obrony Narodowej,a jego działalność podlega kontroli Sejmu.Kolejnym rodzajem organów z zakresu bezpieczeństwa i porządku publicznego sąformacje policyjne.Należą do nich:1. Policja;2. Żandarmeria Wojskowa;3. Straż Graniczna;4. Służba Więzienna;5. Inspekcja Transportu Drogowego.Policjajako uzbrojona i umundurowana formacja utworzona jestdla służby społeczeństwu i przeznaczona do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz doutrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Podstawowym aktem prawnymnormującym organizację oraz funkcjonowanie Policji jest ustawa z 6 kwietnia 1990 r.o Policji.Do podstawowych zadań Policji należą:ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachaminaruszającymi te dobra;ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie spokoju wmiejscach publicznych oraz w środkach publicznego transportu i komunikacji publicznej,w ruchu drogowym i na wodach przeznaczonych do powszechnego korzystania;inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie popełnianiuprzestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tymzakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi;wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców;nadzór nad specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami ochronnymi w zakresieokreślonym w odrębnych przepisach;współdziałanie z policjami innych państw oraz ich organizacjami międzynarodowymi;gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji kryminalnych;prowadzenie bazy danych zawierającej informację DNA.Policja ma strukturę hierarchiczną. Centralnym organem administracji rządowej jestKomendant Główny Policji podlegający ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.Komendanta Głównego powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministrawłaściwego do spraw wewnętrznych.Żandarmeria Wojskowajest formacją pełniącą rolę policjiwojskowej. Działa na postawie ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskoweji wojskowych organach porządkowych. Jej zadania są skupione wokół:zapewnienia przestrzegania dyscypliny wojskowej;ochraniania porządku publicznego na terenach i obiektach jej powierzonych;ochraniania życia i zdrowia ludzi oraz mienia wojskowego;wykrywania przestępstw i wykroczeń, w tym skarbowych oraz ścigania sprawców;
[ Pobierz całość w formacie PDF ]