Syrios Nierownosci-hodowe, Ekonomia, S
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Nierówności dochodowe pod lupąAutor:Andrew SyriosŹródło:mises.orgTłumaczenie:Agnieszka KorybskaNierówności społeczne to ostatnio często poruszana sprawa. BarackObamanazwałją„kluczowymwyzwaniemnaszychczasów”,ailośćpublikowanych książek poświęconych tej tematyce z powodzeniem mogłabyzapełnić każdą mniejszą księgarnie. Szczególną uwagę przyciąga sondaż, któryprzeprowadzili Michael Norton oraz Dan Ariely. 5000 ankietowanych Amerykanówmiało określić swoje wyobrażenia o nierównościach majątkowych, które późniejporównane miały być do stanu faktycznego tychże nierówności. Autorzy sondażupoprosili uczestników o wybór jednego z wykresów dotyczących rozkładu wStanach Zjednoczonych bądź w Szwecji (nieprzedstawiają poniższe wykresy).informując ich o tym, coRzecz jasna, 92 proc. ankietowanych wybrało wykres odnoszący się doSzwecji.Sondażspowodowałniemałeporuszeniewśródzwolennikówprogresywistycznej lewicy, a filmik dotyczący badania umieszczony na portaluYoutube został wyświetlony aż ponad 14 milionów razy. Nie jest zaskoczeniemto, że analiza badania nie należy do najprostszych. Przede wszystkim, Norton iAriely zamiast rozkładu dochodów użyli w badaniu rozkładu majątku, ponieważ„… ukazało to wyraźniejszy kontrast”. Uważam, że romans lewicy ze Szwecjąoraz próby zamydlenia oczu nie mają z tym nic wspólnego. Najwyższe 20 proc. wSzwecji znajduje się w posiadaniu 73 proc. majątku (w przypadku StanówZjednoczonych to 85% majątku).Co istotne, tak jak często zdarza się to w badaniach na temat nierówności,zaniedbana została kwestia wieku. To właśnie wiek, zarówno w przypadkunierówności dochodowych jak i nierówności majątkowych jest najważniejszą, alei najczęściej lekceważoną zmienną. Wyraz „wiek” nie pojawił się ani w publikacji,którą sporządzili Norton i Arliely, ani na stronie Wikipedii poświęconej tejtematyce. Słowo to nie zostało również wspomniane w pracy Edwarda N. Wolffadotyczącej nierówności majątkowych, na której badanie zostało oparte.Można odnieść wrażenie, że najwyższy 1 proc., czy chociażby 10 proc.stanowi grupę statyczną. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwojuzanotowała jednak, że w 2008 roku nastąpiło przesunięcie o 27,2 proc. wprzedzialenajwyższegoprocentaosóbzarabiających.NatomiastbadanieUniwersytetu Michingan ukazało, że zaledwie 5 proc. osób stanowiącychnajniższy kwintyl dochodowy w 1975 roku, znalazło się ponownie w tymprzedziale w 1991 roku. Przesunięciu do najwyższego przedziału uległo 29 proc.osób zarabiających.Majątek jest wyznacznikiem nieco bardziej stabilnym niż dochód, ale jegoprzyrost w czasie jest bardzo podobny do przyrostu dochodu. Według CentrumBadawczego Pew, majątek netto osób w wieku 65 lat między 1989 a 2009rokiem uległ obniżeniu z $120000do $117 000. Z $11 500 do $3 500 zmalałmajątek ludzi przed 35. rokiem życia. Co istotne, w Stanach Zjednoczonych,osoby poniżej 44. roku życia są w posiadaniu jedynie 11 proc. majątku.Ażeby lepiej to zrozumieć, spróbujmy wyobrazić sobie następującąsytuację: każdyobywatel ma taki sam dochód, który co 10 lat ulegazwiększeniu. Tak dochód osoby po 20. roku życia wynosi $20 000 rocznie, po 30.roku życia — $30 000 itd. Dodatkowo, każdy z nich co roku odkładasystematycznie po 5 proc. rocznego dochodu, a co 10 lat otrzymuje awans.Załóżmy, że w każdym przedziale wiekowym jest tyle samo osób. Nierównościdochodowe i majątkowe wyglądają następująco (dane w rubryce „majątek” towartości posiadane na koniec każdej dekady życia):WiekDochódMajątekProcentodniesieniucałościwdo2030405060+$20 000$30 000$40 000$50 000$60 000$10 000$25 000$45 000$70 0004%10%18%28%$100 000 40%Wykresnawiązujedodystrybucjistworzonejnapodstawieodpowiedziankietowanych. Może wskazywać na to, że ankietowani również nie wzięli poduwagę kryterium wieku. Sytuacja, którą sobie wyobraziliśmy, zakłada, żewszyscy obywatele są równie zdolni, każda branża przemysłu jest w równymstopniu dochodowa, a każdy człowiek ma nawyk odkładania i inwestowaniapieniędzy. Uwzględnienie chociażby niewielkiego zwrotu od oszczędności mogłobywypaczyć wykres jeszcze bardziej.Istnieje także wiele innych czynników, które należy wziąć pod uwagę,omawiając problem nierówności majątkowych. Mimodeficytubudżetowego,pamiętać trzeba również o kwestii świadczeń socjalnych. Według danychzamieszczonych na portaluBankrate.com,„Przeciętnie zarabiający mężczyzna,który przeszedł na emeryturę w 2010 roku w wieku 65 lat, wydałw sumie$345 000 na fundusz Social Security oraz program ubezpieczeń społecznychMedicare. Jednakże, przez całe życie otrzymuje on świadczenia o wartości $417000 ($464 000 w przypadku kobiet)”. Jeśli rząd zezwoliłby obywatelom naposiadanieoszczędnościnapoczetświadczeńzdrowotnychlubkontaemerytalnego (a najlepiej byłoby pozwolić ludziom mieć te pieniądze), tomogłoby to wygładzić krzywą. Skoro podatek od wynagrodzenia zostałbywywindowany do poziomu $113 000, jego wzrost miałby duży wpływ na niższą iśrednią klasę.Zamiast wziąć pod uwagę pojedynczych obywateli, Norton i Arielyporównywali w swym badaniu gospodarstwa domowe, przez co zniekształceniuuległy dane dotyczące majątku i dochodów. Gospodarstwa domowe różnią się odsiebie liczbą domowników i strukturą, więc nie można ich ze sobą po prostuzestawiać. CytującThomasa Sowella„…do najniższych 20 proc. gospodarstwdomowych zalicza się 39 milionów osób, a do najwyższych 20 proc. — 64miliony. Można by śmiało stwierdzić, że w posiadaniu większej ilości pieniędzyjest o 24 miliony ludzi więcej”. Jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że w przedzialenajniższych 20 proc. znajdują się imigranci z biednych krajów, więźniowie,samotni rodzice, korzystający z zapomóg, niepełnosprawni, uzależnieni odnarkotyków, etc., to nagle okazuje się, że takie dzielenie społeczeństwa jestnazbyt uproszczone. Należałoby odnieść się do hipotezy mówiącej, że kwestianierówności majątkowych wymknęła się całkiem spod kontroli. Choć nierównościmajątkowe w ostatnich latach wzrosły (głównie w związku z utratą kapitałuwłasnego klasy średniej), wedługWolff’a„…[nierówność majątkowa] praktyczniesię nie zmieniła między 1989 a 2007 rokiem”. Lewicowo-liberalnyInstytutEkonomii Politycznej opublikował badanie ukazujące jak wyglądał mająteknajwyższego 1% w różnych przedziałach czasowych przez ostatnie 50 lat:RokProcentposiadanyprzeznajwyższe 1%196219831989199820012004200733,4%33,8%37,4%38,1%33,4%34,3%34,6%Inne badania także wykryły podobny „trend”.Jedno z nich,przeprowadzonecałkiemniedawnowykazało,żeruchliwośćspołecznanapłaszczyźnieekonomicznej w Stanach Zjednoczonych „pozostaje niezwykle stabilna”, jedynie„szczeble drabiny bardziej się od siebie oddaliły”.Nierówność majątkowa nie wymyka się spod kontroli aż tak, jak sugerująto lewicowo-liberalni eksperci. Oczywiście, nie oznacza to, że wszystko jest wnajlepszym porządku. Kumoterstwo i nadzwyczajna hojność rządu powodująproblemy gospodarcze, więc powinny zostać szybko wyeliminowane.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]