System operacyjny polityki pienieznej NBP w latach 2008-2012, WSB GDA, Polityka pieniężna
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Departament Operacji KrajowychSystem operacyjny polityki pieniężnejNarodowego Banku Polskiegow latach 2008-2012Warszawa, sierpień 2012 r.Spis treści1. System operacyjny polityki pieniężnej NBP .....................................................................31.1. Ewolucja systemu operacyjnego polityki pieniężnej NBP ..........................................31.2. Instrumenty oraz cel operacyjny polityki pieniężnej .................................................51.3. Zarządzanie płynnością sektora bankowego przez bank centralny ............................72. Doświadczenia NBP w realizacji celu operacyjnego polityki pieniężnej w latach 2008-2012 ...............................................................................................................................102.1. Realizacja celu operacyjnego w okresie styczeń-sierpień 2008 r. ............................102.2. Realizacja celu operacyjnego w okresie wrzesień 2008 r. – listopad 2010 r. ...........112.3. Realizacja celu operacyjnego od grudnia 2010 r. ....................................................172|Strona1. System operacyjny polityki pieniężnej NBP1.1. Ewolucja systemu operacyjnego polityki pieniężnej NBPKształt systemu operacyjnego polityki pieniężnej w istotnym stopniu zależy od wybranej przez władzęmonetarną strategii jej realizacji.Od 1998 r. polityka pieniężną w Polsce realizowana jest w oparciu o strategię bezpośredniego celuinflacyjnego. Decyzje władzy monetarnej (impulsy polityki pieniężnej) w ramach tej strategiiprzenoszone są do gospodarki poprzez tzw. mechanizm transmisji monetarnej, którego tradycyjnymikanałami są: kanał stopy procentowej, kanał kursu walutowego oraz kanały kredytowe.1Zapośrednictwem kanału stopy procentowej władza monetarna oddziałuje na procesy inflacyjne wgospodarce poprzez kształtowanie stóp procentowych banku centralnego. Stopy NBP wyznaczająrentowności pozostałych instrumentów polityki pieniężnej, za pomocą których bank centralny(poprzez stosowanie operacji polityki pieniężnej) wpływa na poziom krótkoterminowych stópprocentowych rynku międzybankowego, a pośrednio na poziom rentowności pozostałychinstrumentów rynku finansowego.Od rozpoczęcia przez RPP w 1998 r. realizacji strategii realizacji polityki pieniężnej opartej nabezpośrednim celu inflacyjnym, system operacyjny polityki pieniężnej podlegał rozwojowi.Wprowadzane w jego kształcie modyfikacje miały na celu z jednej strony zapewnianie jak największejzdolności oraz precyzji oddziaływania przez bank centralny na wybrane krótkoterminowe stopyrynkowe, z drugiej zaś miały przyczyniać się do (a przynajmniej nie ograniczać) rozwoju rynkufinansowego w Polsce.Czynnikiem egzogenicznym, który istotnie wpływał na kształt systemu operacyjnego była trwałanadwyżka płynności utrzymująca się w sektorze bankowym od połowy lat 90. XX wieku. Jejbezpośrednim wymiarem był absorbujący (w ujęciu netto) kierunek przeprowadzanych przez bankcentralny operacji polityki pieniężnej.Istotne znaczenie dla wprowadzanych zmian miała także ewolucja systemów operacyjnych innychbanków centralnych, zwłaszcza wykorzystujących zbliżoną strategię realizacji polityki pieniężnej.Pozytywne doświadczenia zagraniczne były niekiedy inkorporowane to systemu krajowego.Szczególne znaczenie w tym kontekście miały zmiany przeprowadzane przez Europejski BankCentralny, którego system operacyjny ma stać się dla NBP docelowym w momencie przystąpieniaPolski do strefy euro.Do najważniejszych zmian dokonanych w krajowym systemie operacyjnym polityki pieniężnej wlatach 1998-2010 należy zaliczyć:wprowadzenie do zestawu instrumentów polityki pieniężnej depozytu na koniec dnia, copozwoliło (wraz z kredytem lombardowym) na stworzenie tzw. korytarza stóp procentowychNBP, czyli pasma wahań dla stawki rynkowejovernight,wyznaczonego poprzez rentownośćoperacji depozytowo-kredytowych – od grudnia 2001 r.;1Na podstawieRaport. Mechanizm transmisji polityki pieniężnej w Polsce. Co wiemy w 2011 roku?,NBP, 20113|Stronawprowadzenie nieoprocentowanego w ciągu dnia operacyjnego kredytu technicznego – odgrudnia 2001 r.,wprowadzenie regularności przeprowadzania podstawowych operacji otwartego rynku (raz wtygodniu, w piątek) – od lutego 2002 r.2,skracanie okresu zapadalności podstawowych operacji otwartego rynku – z 28 do 14 dni (zpoczątkiem 2003 r.) oraz do 7 dni (z początkiem 2005 r.),wprowadzenie publikowania raz w tygodniu (w dniu przeprowadzania operacji podstawowych)prognoz płynności sektora bankowego obejmujących okres zapadalności operacji podstawowej –od początku 2006 r.,Stawki rynkowe oraz stopy procentowe NBP na tle zmian wprowadzanych w systemieoperacyjnym polityki pieniężnej NBPPrzeprowadzanie operacji dostrajających35%Operacje podstwowe 4-tygodniowePakiet zaufaniaCel operacyjny POLONIA30%Rozpoczęcie publikacji prognoz płynności sektora bankowegoSkrócenie operacji podstawowych do 1 tygodniaOperacje podstawowe 2-tygodniowe25%Wprowadzenie regularności podstawowych operacji otwartego rynku20%Rozpoczęcie oferowania przez NBPdepozytu na koniec dniaWykres 1.40%15%10%5%0%lip 07lip 98lip 99lip 00lip 01lip 02lip 03lip 04lip 05lip 06lip 08lip 09lip 10lip 11Zmiany w systemie operacyjnymWIBOR SWWIBOR 3MStopa depozytowa NBPWIBOR O/NWIBOR 2WStopa referencyjna NBPPOLONIAWIBOR 1MStopa lombardowa NBPŹródło: NBP, Thomson Reuters.zmiany celu operacyjnego polityki pieniężnej –WIBOR 1M (1998-2002), WIBOR 2W (2003-2004),WIBOR SW (2005-2007) oraz stawka POLONIA3(od 2008 r.),realizacja Pakietu zaufania w latach 2008-2010, w ramach którego NBP stosował, jako dodatkoweinstrumenty polityki pieniężnej, transakcje typu swap walutowy (oferowane do I kwartału2010 r.), a także operacje repo zasilające sektor bankowy w płynność złotową (oferowane do IIIkwartału 2010 r.),23Do stycznia 2002 r. (włącznie) operacje tego rodzaju mogły być przeprowadzane każdego dnia, nawet kilka razy dziennie.POLONIA (ang.Polish Overnight Index Average)– średnia stawkaovernightważona wielkością transakcji na rynkuniezabezpieczonych depozytów międzybankowych. NBP publikuje wysokość tej stawki na stronie serwisu informacyjnegoReuters (NBPS) każdego dnia o godzinie 17.00.4|Stronasty 12sty 98sty 99sty 00sty 01sty 02sty 03sty 04sty 05sty 06sty 07sty 08sty 09sty 10sty 11lip 12rozpoczęcie stosowania przez NBP krótkoterminowych operacji dostrajających (od grudnia2010 r.), w tym quasi regularnych operacji 1-dniowych (od czerwca 2011 r.), mających sprzyjaćrealizacji celu operacyjnego polityki pieniężnej.1.2. Instrumenty oraz cel operacyjny polityki pieniężnejJak wskazano wyżej, na przestrzeni ostatniej dekady cel operacyjny polityki pieniężnej ewoluował.Obecnie (od 2008 r.) jest nim zobowiązanie banku centralnego do odpowiedniego kształtowaniastawki rynkowej POLONIA. WZałożeniach polityki pieniężnejna 2012 r. Rada Polityki Pieniężnejsformułowała powyższy cel jako dążenie NBP za pomocą operacji otwartego rynku do oddziaływaniana warunki płynnościowe w sektorze bankowym w sposób umożliwiający utrzymywaniekrótkoterminowych rynkowych stóp procentowych na poziomie sprzyjającym realizacji założonegoprzez Radę celu inflacyjnego. W szczególności, bank centralny ma przeprowadzać operacje otwartegorynku w skali umożliwiającej kształtowanie się stawki POLONIA w pobliżu stopy referencyjnej NBP4.Wcześniej NBP opierał cele operacyjne na stawkach dłuższych. Do końca 2002 r. celem była stawkaWIBOR 1M, w latach 2003-2004 – stawka WIBOR 2W, a w latach 2005-2007 – stawka WIBOR SW.Cele operacyjne były dostosowane do struktury terminowej rynku międzybankowego i zmieniały sięwraz z jego rozwojem.Wykres 2.30%Cele operacyjne polityki pieniężnej NBP w latach 1998-201225%20%CeloperacyjnyWIBOR 2WCel operacyjnyWIBOR SWCel operacyjny POLONIA15%10%5%Cel operacyjny WIBOR 1M0%lip 98lip 99lip 00lip 01lip 02lip 03lip 04lip 05lip 06lip 07lip 08lip 09lip 10lip 11sty 98sty 99sty 00sty 01sty 02sty 03sty 04sty 05sty 06sty 07sty 08sty 09sty 10sty 11sty 12lip 12Cele operacyjne NBPWIBOR 1MPOLONIAStopa referencyjna NBPWIBOR SWStopa lombardowa NBPWIBOR 2WStopa depozytowa NBPŹródło: NBP, Thomson Reuters.Główną rolę w kształtowaniu krótkoterminowych stawek rynkowych niezmiennie pełnią operacjeotwartego rynku, przeprowadzane z inicjatywy banku centralnego. Rentowność ich wyznacza stopareferencyjna NBP, ustalana przez Radę Polityki Pieniężnej. Za pomocą wspomnianych operacji bankcentralny dąży do osiągnięcia optymalnych, z punktu widzenia kształtowania najkrótszych stawekrynkowych, warunków płynnościowych w sektorze bankowym. W uproszczeniu wymaga to od banku4Założenia Polityki Pieniężnej na 2012 r., s. 145|Strona
[ Pobierz całość w formacie PDF ]