Swieto%20Chleba, ekologia przyroda, chleb
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Scenariusz uroczystości
„ Święta Chleba”
w klasach młodszych
„Powinno się być dobrym jak chleb.
Powinno się być jak chleb, który dla
wszystkich leży na stole, z którego
każdy może kęs dla siebie ukroić
i nakarmić się, jeśli jest głodny.”
Ks. Adam Chmielowski
1
Autorki:
Iwona Śliwińska, Aneta Niedziałek, Urszula Kazimierczak – nauczycielki ze Szkoły
Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi Nr 342 w Warszawie przy ul. Strumykowej 21 a
Termin realizacji
:
wrzesień- październik
Miejsce realizacji
:
duża sala szkolna, holl
Czas i forma realizacji
:
•
w formie wystawy z omówieniem i degustacją pieczywa dla każdej klasy – 20 minut
bądź
•
w formie warsztatowej dla 60 osób ( maksymalnie ) – 4/ 5 jednostek lekcyjnych
z przerwą śródlekcyjną
Cel główny:
ugruntowanie podstawowego znaczenia chleba w ludzkim życiu
Cele operacyjne
:
po zajęciach uczeń zna historię chleba, wie z czego jest zrobiony chleb, dostrzega różnicę
między chlebem razowym i białym oraz rozumie znaczenie zdrowotne produktów
pełnoziarnistych, umie zagnieść podstawowe ciasto chlebowe, potrafi pracować w grupie
i wyrabia w sobie szacunek do wartości chleba i pożywienia oraz pracy ludzkiej
Metody i formy pracy:
pogadanka, obserwacja, praktyczna działalność ucznia;
Pomoce i materiały :
•
ziarna zbóż, kłosy zbóż, snopki zbóż ( niewielkie),
•
ilustracje , makiety, plansze przedstawiające ziarna , zboża i pieczywo,
•
historyjka obrazkowa na planszach –
„ Od kłosa do rogala”-
zbiorcza
i w
pojedynczych obrazach wraz z numerami do oznaczania kolejności ich
występowania( 1. kłos zboża, 2 .kombajn, 3. ziarna, 4. młyn, 5. mąka, 6. rogal),
•
historia chleba w tekstach:
„ Od skiby do skibki”, „ Od podpłomyka do chleba”,
„ Nasz chleb powszedni”,
•
przetwory zbożowe czyli mąka pszenna, żytnia, kukurydziana (inne)- miski na mąki,
pieczywo chrupkie( wszelkie rodzaje), pieczywo ryżowe, pieczywo pszenne, żytnie
( z dodatkami i bez),
•
wiklinowe tace i kosze na produkty piekarskie, miski, drewniane deski i łyżki ( do
dekoracji),
•
składniki do ciasta chlebowego ( mąka, ciepłe mleko, sól, drożdże),
•
plansze przedstawiające produkcję chleba dawniej i dziś ( w podręczniku do klasy IV
szkoły podstawowej „Dziwię się światu”- autorki Ewa Rogalska, Aneta Lewińska
i Piotr Doroszewski) ,
•
płaskie kamienie ( do ścierania ziarna przez dzieci),
•
masa solna,
•
białe obrusy do dekoracji, litery do dekoracji, podpisy do eksponatów,
•
rekwizyty do przeprowadzenia konkursów,
2
•
przysłowia
o chlebie,
rozsypank
i wyrazowe ( przysłowia o chlebie),
puzzle
–
historyjka „Od ziarenka do bochenka” (1.kłosy zboża, 2.ziarna,3.worek mąki,4.
chleb),
•
film
10 – o minutowy „ Od ziarenka do bochenka ”w „ Środowisko społeczno –
przyrodnicze dla klas I – III”– jesień ( kaseta )
•
wiersz
na płycie kompaktowej
„ Polscy poeci dla dzieci
” w wykonaniu Mariana
Kociniaka „ Abecadło o chlebie”,
•
piosenka
„ Mało nas do pieczenia chleba”,
•
muzyka do zabawy Klanzy
„ Pieczenie ciasta”,
•
bajka „
Kłos żyta” według braci Grimm
•
ankieta ewaluacyjna.
Dekoracje:
•
na głównej ścianie sali , w centralnym miejscu rysunek chleba z przypiętym pod nim
opadającym, białym obrusem – najlepiej układa się tkanina z tworzywa sztucznego
( naśladowanie nakrytego stołu); nad rysunkiem chleba ozdobny podpis Święto
Chleba, z boku cytat ks. Adama Chmielowskiego:
„ Powinno się być dobrym jak chleb.
Powinno się być jak chleb,
który dla wszystkich leży na stole,
z którego każdy może kęs dla siebie
ukroić i nakarmić się, jeśli jest głodny”.
•
przy tak ozdobionej ścianie stoły nakryte białymi obrusami z ustawionymi na nich
różnymi gatunkami pieczywa; stoły udekorowane kłosami zbóż, rozsypanym ziarnem,
glinianymi dzbankami z drewnianymi łyżkami, wiklinowymi i drewnianymi misami...
•
na ścianie bocznej sali stoły z ustawionymi ekspozycjami:
-
różne gatunki ziarna ( w naturze i na planszach), ściana przy tym stole
z tablicami informacyjnymi na temat zaprezentowanych ziaren,
-
kłosy zbóż ( z opisem), plansza z rysunkiem łanów zbóż, ilustracje i zdjęcia
przedstawiające żniwa, ludzi pracujących rolników w polu,
-
różne gatunki mąki wysypane w misach, ilustracje przedstawiające młyn
i pracujących tam młynarzy, ziarna roztarte na kamieniu z widocznym śladem
mączki,
-
pieczywo chrupkie z mąki pszennej, żytniej, kukurydzianej i ryżu; na ścianie
ilustracje przedstawiające wyroby piekarnicze i tablica informacyjna
obrazkowa – produkcja chleba dawniej i dziś,
-
środek sali pusty.
Stoły z ekspozycji udekorowane są rozsypanym ziarnem, kłosami....
Dekoracji sali na uroczystość „ Święta Chleba ” mogą dokonać organizatorzy według
własnego pomysłu.
Przebieg uroczystości:
1
.
Powitanie uczniów
przez prowadzącego staropolskim zwyczajem -„
chlebem i solą
”
( reprezentanci klas częstują się cząstką chleba zanurzoną w miseczce z solą);
3
uczniowie siadają, wyjaśnienie przez prowadzącego znaczenia tego obrzędu i celu spotkania.
Prowadzący
„ Bez chleba żyć się nie da”
– te słowa są wyrazem naszej codziennej troski o chleb
powszedni i głębokim uzasadnieniem dzisiejszej uroczystości
Święta Chleba
. To świadectwo
wielkiego uznania dla ludzi, którzy codziennie dosypują do każdego bochenka chleba
goszczącego na naszym stole garstkę swej pracy a więc dla rolników, młynarzy, piekarzy
i cukierników. Dziś składamy im podziękowania za ogromny trud dzięki , któremu
z szacunkiem traktujemy każdą okruszynę chleba.
1a
.
Uczniowie podzieleni na zespoły układają zdania z rozsypanki wyrazowej:
Święto Chleba w naszej szkole
.
2.
Pogadanka o początkach rolnictwa i pierwszych chlebach
Uczniowie wypowiadają się na temat otoczenia, w którym się znajdują( zgromadzone chleby
i inne przetwory z ziaren, dekoracje...); szukają odpowiedzi na pytanie :
Kto i kiedy upiekł
pierwszy chleb?
Prowadzący –
Zanim człowiek wynalazł chleb, musiał nauczyć się uprawy zbóż. Pierwsi ludzie zaczęli
uprawiać ziemię, a więc stali się rolnikami około 10 – 12 tysięcy lat temu. Początki rolnictwa
oznaczają siew i zbiór ziaren zbóż. Towarzyszyły temu pierwsze próby wypieku chleba.
Chleb jest bowiem produktem ze zmielonego zboża. Jak wykazały wykopaliska, w czasach
prehistorycznych uprawiano owies, proso, pszenicę a nieco później żyto(
dzieci oglądają
zebrane na ekspozycji zboża, wskazują na różnice i podobieństwa między nimi
).
Początkowo chleb nie był podobny do dzisiejszego
( swobodne wypowiedzi uczniów na
temat wyglądu chleba współczesnego).
Pierwotnie był to cienki placek – z roztartych kamieniami ziaren, wody i odrobiny soli,
wypiekany na rozgrzanych kamieniach i przykrywany popiołem. Wypiekano go już 12
tysięcy lat temu. Chleb taki nazywano
przaśnym
lub
podpłomykiem
.
Hindusi taki chleb nazywają czapatti, Żydzi macą, a Indianie – tortilla(
pokaz współczesnej
macy wypiekanej w piekarniach, ciasto z mąki i wody rozgrzewane na płytach kuchni
węglowej- degustacja macy
).
2a.
Dzieci otrzymują po 2 płaskie kamienie, którymi ucierają ziarna dopóki nie powstanie
z utartych ziaren mąka( praca w zespołach).
Prowadzący
Kto i kiedy upiekł pierwszy chleb nie wiadomo .Dopiero 3 – 4 tysiące lat temu starożytni
Egipcjanie odkryli, że do ciasta chlebowego można dodać zaczynu z maki żytniej albo
drożdży, żeby ciasto wyrosło i uzyskało delikatniejszy smak. Oni tez wynaleźli pierwsze
piece piekarskie.
3.
Obserwacja przez dzieci przygotowania ciasta chlebowego z dodatkiem drożdży
( omówienie składników ciasta, gniecenie ciasta, uformowanie ciasta w kształt chleba,
4
odstawienie ciasta do wyrośnięcia); ciasto zagniatają osoby odpowiedzialne za przebieg
uroczystości.
3a.
Prowadzący
W polskiej tradycji chleb był symbolem pożywienia, dostatku i pomyślności. W biedniejszych
częściach Polski, chleb pojawiał się na stole jedynie w największe święta. Przez długi czas
pieczono go z grubo zmielonej mąki pszennej, żytniej i jęczmiennej, owsianej, a nawet
kukurydzianej (
pokaz mąki zgromadzonej na ekspozycji – dzieci mogą jej dotknąć
i spróbować – oraz kłosów zbóż i ziaren , z których jest wytworzona
).
Pod koniec zimy, kiedy brakowało zapasów w spiżarniach, dodawano do resztek zboża
młode igliwie sosnowe, żołędzie, rozmaite gatunki traw, korę dębu, korzenie roślin. Mąka
była stosunkowo kosztownym produktem, dodawano więc do niej rozmaite „ dodatki” tylko
po to aby zwiększyć objętość pieczywa. Przeważnie były to rozgotowane i przetarte
ziemniaki, mąkę z grochu i fasoli, soczewicy, czasem kapustę, cebulę...W okresach głodu
w chlebie znajdowały się także perz, lebioda, kora niektórych drzew. Na smak pieczywa
miało to ogromny wpływ, ale ważniejsze było wówczas oszukanie żołądka ilością a nie
jakością pożywienia.
Pokaz i degustacja pieczywa z różnymi dodatkami( i z różnych mąk), zwrócenie uwagi
na różnice smakowe i różnice w barwie pieczywa.
4.
Zabawa ruchowo- muzyczna
„ Mało nas do pieczenia chleba”
Uczniowie( na początek 2) tworzą koło i zgodnie ze słowami piosenki zapraszają do zabawy
kolejnych kolegów i koleżanki;
„Mało nas, mało nas do pieczenia chleba,
Tylko nam, tylko nam, ciebie tu potrzeba”.
5.
Wysłuchanie bajki według braci Grimm
„ Kłos żyta”-
jaki z niej morał, co z niej powinniśmy
zrozumieć i zapamiętać ( głośne czytanie przez osobę prowadzącą).
6.
Omówienie etapów powstawania chleba ( rozmowa kierowana) oraz pracy ludzi różnych
zawodów zaangażowanych w wypiek chleba;
-
siew,
-
wzrost zbóż ( ich pielęgnacja),
-
żniwa,
-
produkcja mąki z ziaren,
-
pieczenie chleba z mąki,
-
sprzedaż chleba w piekarniach.
7.
Projekcja filmu
„ Od ziarenka do bochenka”;
omówienie treści filmu. Ułożenie ilustracji
zgodnie z kolejnością działań związanych z powstawaniem chleba ( praca zbiorowa),
ponumerowanie ich i dobranie podpisów do obrazków:
1.Dojrzewanie zboża w polu.
2.Żniwa – zbieranie zboża z pól.
3. Oddzielenie ziarna od kłosów.
4. Odwiezienie ziarna do młyna.
5. Zmielenie ziaren na mąkę.
6. Wypieki z mąki – rogal.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]